Haber: EDDA SÖNMEZ - Kamera: ADEM KARABAYIR
Türkiye-Azerbaycan-Pakistan Üçlü Meclis Başkanları İkinci Toplantısı'nda, "İstanbul Beyannamesi" kabul edilerek yayınlandı. Beyannamede, Türkiye, Azerbaycan ve Pakistan arasında ortak çıkarları ilgilendiren tüm konularda üçlü iş birliğinin güçlendirilmesi öngörüldü.
Azerbaycan-Pakistan-Türkiye Üçlü Meclis Başkanları İkinci Toplantısı, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı Mustafa Şentop’un ev sahipliğinde İstanbul’da yapıldı. Toplantıya Azerbaycan Mili Meclis Başkanı Sahiba Gafarova ve Pakistan Milli Meclisi Başkanı Raca Pervez Eşref katıldı. Üç ülkenin parlamento başkanları, konuşmalarını yaptıktan sonra İstanbul Beyannamesi’ni imzaladı. Bir sonraki üçlü toplantının 2023’te Pakistan’ın başkenti İslamabad'da karşılıklı olarak mutabık kalınan tarihlerde yapılacağı belirtildi.
Üçlü Meclis Başkanları Toplantısında imzalanan "İstanbul Beyannamesi" şöyle:
"KARDEŞLİK ZEMİNDE GELİŞEN İLİŞKİLERİMİZ, BUGÜN SİYASİ OLARAK DA EN ÜST SEVİYELERDE BULUNUYOR: Meclis Başkanları, ülkeleri arasında kardeşliğe, tarihi ve kültürel bağlara, karşılıklı saygı ve güvene dayalı mevcut güçlü bağların altını çizerek, Türkiye Cumhuriyeti, Azerbaycan Cumhuriyeti ve Pakistan İslam Cumhuriyeti meclis başkanları tarafından 27 Temmuz 2021 tarihinde imzalanan ve parlamentolar arası diyalog için iş birliğini daha da güçlendiren Bakü Deklarasyonu'nu hatırlatarak, devletleri ve milletleri arasındaki mevcut ilişkileri derinleştirmek için üç ülke arasındaki parlamenter diyaloğu ve iş birliğini daha da geliştirme konusundaki kararlılıklarını yeniden teyit etmiştir. Güvenlik tehditlerinin genel küresel barış ve istikrar üzerinde yarattığı çok boyutlu dalgalanmanın altını çizerek, uluslararası ihtilafları çözmenin tek yolu olarak hukukun üstünlüğünün yanı sıra diplomasi, diyalog ve iş birliğinin öneminin altını çizerek, bölgesel istikrarın, güvenliğin ve refahın artırılması için Türkiye, Azerbaycan ve Pakistan arasındaki kapsamlı iş birliğinin önemini vurgulayarak, ülkelerinin bölgesel ve küresel barış, istikrar ve kalkınmaya önemli katkılarını kabul ederek, Türkiye, Azerbaycan ve Pakistan Üçlü Meclis Başkanları İkinci Toplantısı'na ev sahipliği yaptığı için Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne şükranlarını ifade etmiş, üç ülkenin kardeş halklarını yakınlaştırmak için ikili ve çok taraflı parlamentolar arası diyalog ve iş birliğini geliştirmeye devam etme taahhütlerinin altını çizmiştir.
ÜÇ KARDEŞ ÜLKENİN ORTAK TAVIR BENİMSEMESİNİN ÖNEMİNİN ALTINI ÇİZDİK: Türkiye, Azerbaycan ve Pakistan arasında ortak çıkarları ilgilendiren tüm konularda üçlü iş birliğinin güçlendirilmesinin önemini kaydedilerek, özellikle bölgesel bağlantılılık, ulaşım, ticaret, enerji, halklar arası münasebetler, eğitime, sosyal ve kültürel değişim ve turizme katkıda bulunacak alanlarda iş birliğini daha da genişletmeye kararlı olunduğu ifade edilmiştir. Ortak tarih, kültür ve medeniyet bağlarının güçlendirilmesini ve bu amaçla çok yönlü ortaklaşa faaliyetlerin gerekliliğini vurgulanmış; ortak çıkarları ilgilendiren bölgesel ve küresel meselelerin ele alınmasında parlamenter diplomasiyi kullanmada mutabık kalınmış; uluslararası parlamenter kuruluşlar bünyesinde üç kardeş ülkenin ortak tavır benimsemesinin öneminin altı çizilmiştir. Devletlerinin bağımsızlık, egemenlik, toprak bütünlüğü ve uluslararası kabul görmüş sınırlarının dokunulmazlığına karşılıklı saygı ve katî destek yeniden teyit edilmiştir. Halklarının, devletlerinin ve bölgelerinin huzurunu, refahını ve istikrarını baltalayan terörizmin tüm biçim ve tezahürleriyle mücadele etme konusundaki ortak kararlılık yinelemiş; diğerlerinin yanı sıra FETÖ, PKK/YPG ve DEAŞ gibi tüm terör örgütlerine ve bunların uzantılarına karşı ortak çaba gösterilmesi gerektiği hatırlatılmıştır.
İNSAN TİCARETİ VE GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞIYLA MÜCADELEDE İŞ BİRLİĞİNİN ARTIRILMASI: Uluslararası toplumu, menşe ülkelerdeki mülteci krizinin ana nedenleriyle mücadele etmek için ortak eylemlerde bulunmaya ve etkili önlemler almaya ve düzensiz göç akışlarının sürdürülebilir bir şekilde önlenmesi amacıyla menşe ülkelerde asgari ekonomik, politik ve sosyal yaşam koşullarını sağlamaya yönelik politikalar geliştirmeye davet edilmiştir. Uluslararası toplumu, kronik mülteci krizinin oluşturduğu zor durumu hafifletmek için külfet ve sorumluluğu adil bir şekilde paylaşmaya ve yerinden edilmiş kişilerin güvenli, gönüllü ve onurlu bir şekilde geri dönüşüne yönelik çabalarında ev sahibi ve geçiş ülkelerini desteklemeye çağırmış; insan ticareti ve göçmen kaçakçılığıyla mücadelede iş birliğinin artırılmasının gerekliliği vurgulanmıştır.
IRKÇILIK, YABANCI DÜŞMANLIĞI, İSLAMOFOBİ VE NEFRET SÖYLEMİNDEKİ TIRMANIŞ ENDİŞESİ: Ortak ve somut bir uluslararası eylem gerektiren ırkçılık, yabancı düşmanlığı, İslamofobi ve nefret söyleminin dünya çapındaki tehdit edici yükselişine ilişkin endişeler vurgulanmıştır. Yeni çığır açan teknolojilerin; kitleleri yanlış yönlendirmek, toplumsal gerilimler yaratmak, nefret suçlarını ve ayrımcılığı körüklemek için kullanılan mezenformasyon, dezenformasyon ve yalan haberlerin yayılmasına yol açan yeni bir medya ortamı yarattığını endişeyle not edilmiştir. Uluslararası parlamenter kuruluşlardan mezenformasyon, dezenformasyon ve yalan haber tehditlerini gündemlerine almaları ve bu tehditlerle mücadele için uluslararası standart ve mekanizmaların oluşturulmasında aktif rol almaları talep etmiştir. Kıbrıs meselesinin adil, sürdürülebilir, gerçekçi ve karşılıklı olarak kabul edilen bir çözümü ve ayrıca Ege ve Doğu Akdeniz'deki meselelerin uluslararası hukuk temelinde hakkaniyete uygun çözümünü destekleme kararlaştırılmıştır. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile parlamentolar arası diyaloğu sürdürme ve ilerletme konusundaki niyetler beyan edilmiştir.
ADİL VE BARIŞÇIL BİR ÇÖZÜME KAVUŞTURULMASI YÖNÜNDEKİ DESTEKLERİNİ KARARLAŞTIRMIŞ: Azerbaycan'ın kurtarılmış topraklarının yeniden inşası ve rehabilitasyonuna ve devletlerin egemenliği, toprak bütünlüğü ve sınırlarının dokunulmazlığının karşılıklı olarak tanınması ve saygı gösterilmesi temelinde Güney Kafkasya’da iyi komşuluk ilişkilerinin tesisi için verdikleri desteği tekrarlamış ve bu çerçevede Azerbaycan Cumhuriyeti tarafından teklif edilen 5 temel prensibi memnuniyetle karşılanmıştır. Cammu-Keşmir ihtilafına ilişkin prensipli duruşlarını yinelemiş ve söz konusu ihtilafın ilgili Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararları ve Cammu-Keşmir halkının isteklerine uygun olarak adil ve barışçıl bir çözüme kavuşturulması yönündeki desteklerini kararlaştırmış; Türkiye, Azerbaycan ve Pakistan hükûmetlerine, müşterek menfaatlerin her alanında hâlihazırda var olan iş birliğini güçlendirme çabalarına verdikleri destek yeniden teyit edilmiştir. Bir sonraki üçlü toplantının İslamabad'da 2023’te karşılıklı olarak mutabık kalınan tarihlerde yapılması kabul edilmiştir."