Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) Basın İlan Kurumu’nun (BİK) cezaları nedeniyle verdiği basın özgürlüğünün ihlali kararını değerlendiren Birgün Gazetesi Genel Yayın Koordinatörü Yaşar Aydın, “BİK en azından bundan sonra alacağı keyfi tutum konusunda AYM kararını dikkate almak zorunda kalacak” dedi. Evrensel Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Fatih Polat ise “AYM’nin pilot karar niteliğindeki bu kararlarının da BİK pratiklerine yön vermesini ve çekidüzen vermesini diliyoruz” diye konuştu.
AYM, BİK’in Birgün, Evrensel, Cumhuriyet ve Sözcü gazetelerine verdiği ilan kesme cezalarının basın ve ifade özgürlüğünün ihlali olduğuna oy çokluğu ile karar vererek, “Kuruma verilen yetkinin basının etik değerlerini düzenleme amacından öteye giderek artık kimi basın mensupları açısından caydırıcı etki yaratabilecek bir cezalandırma aracına dönüştüğü ve bu durumun sistematik bir soruna neden olduğu gözlemlenmiştir” dedi.
AYM’nın kararını ANKA Haber Ajansı’na değerlendiren Birgün Gazetesi Genel Yayın Koordinatörü Yaşar Aydın, gazetelere yapılan haksızlığın belirli ölçüde en azından giderildiğini dile getirerek, “Bize, Cumhuriyet’e, Sözcü’ye ve Evrensel’e yapılan ciddi bir haksızlık vardı, bu anlamda da en azından belli düzeyde haksızlığı gidermiş oldu. Esas itibariyle bundan sonrasına dair önemli bir karar. AYM üyelerinin çoğunlukla aldığı karar bundan sonar BİK’in keyfi tutum almasını engelleyici olma özelliği taşıdığını düşünüyoruz” diye konuştu.
Aydın, AYM kararında BİK’in yasalara dayanmadan kendi görüşünü sürekli ceza olarak sunduğunu ifade ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bunun bir alışkanlık haline getirildiği ve bu durumun bazı gazeteler üzerinde ciddi sorun yarattığı üzerine net bir karar var. Bu açıdan çok önemli. BİK en azından bundan sonra alacağı keyfi tutum konusunda AYM kararını dikkate almak zorunda kalacak. Oradaki keyfiyet vurgusu, sınırların çizilmeden, yasal dayanağı olmadan alınan kararlar vurgusu bundan sonraki süreçte de belirleyici olacaktır.”
“BİK’E ÇEKİDÜZEN VERMELİ”
Evrensel Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Fatih Polat, AYM üyelerinin “BİK kararlarının cezalandırma aracına dönüştüğü” yönündeki yorumunun da yer aldığı kararlarını aktararak, “Şunu hatırlatalım Evrensel’e 2019’un Ekim ayından itibaren ilan durdurma cezası uygulanıyor. Artı 108 gün de çeşitli haber ve köşe yazıları nedeniyle ilan cezamız var. Araya pandemi girmişti, gecikmeli olarak bir ay önce son denetim yapıldı. Artık kesin karar verilmesi gerekiyor. Evrensel’in ilan hakkının açılması ve aradaki kayıplarımızın tazmin edilmesini diliyoruz. Diğer taraftan da AYM’nin pilot karar niteliğindeki bu kararlarının da BİK pratiklerine yön vermesini ve çekidüzen vermesini diliyoruz” diye konuştu.
SIRA MECLİS'TE
Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) Ankara Şube Başkanı Sibel Hürtaş ise AYM kararını şöyle yorumladı:
"AKP iktidarı döneminde kurumlar bütün yetkilerini muhalifler üzerinde cezalandırma yöntemine dönüştürüyor. En son örneği de BİK’in bugüne kadar reklam ve ilan kesme yetkisini nasıl bir cezalandırma aracına dönüştürdüğüne ilişkindi. Evrensel ve Birgün gazeteleri başta olmak üzere çok sayıda muhalif medyaya ilişkin ilan kesme cezası verildi.
Bugün AYM kararı ile bizim hep söylediğimiz şey kesinleşmiş oldu. Bu bir yetkiyi kullanma değildir, bu muhaliflere yönelik cezalandırma girişimidir. Yüksek mahkeme de bunu onayladı. AYM’nin bu kararının en fazla dikkat çekici noktası, bugüne kadar hep söylenen bu kararların dayanağının olmadığına ilişkindi. Yüksek Mahkeme ‘Hangi eylemler cezalandırma niteliğindedir, açıklanmıyor’ diyor. Bugüne kadar hep BİK’e sorduk. ‘Neden bu cezaları verdiniz?’ Açıklayamadılar. Yüksek Mahkeme dosyasını incelediğimizde de kurumun AYM’ye yanıt veremediğini görüyoruz.
"AYM KARARINI DOLANMAYA KALKMAYIN"
Şimdi Yüksek Mahkeme, Meclis’e bir görev veriyor. Diyor ki ‘Bu düzenlemeyi yeniden yapın’. AYM kararları uyarınca altı ay içinde Meclis’in bir düzenleme yapması gerekiyor. TBMM’ye burada bir çağrıda bulunalım. Gazetecilik örgütlerini dinleyin. Gazeteci örgütleri ne diyor bu konuda dinleyin. Bugüne kadar ceza alan gazetelerin deneyimlerini dinleyin ve buna ilişkin düzenleme yapın. Buna ilişkin yeni bir düzenleme yapın. Bu düzenleme sadece etik kurallar üzerine olsun, artık muhalifleri cezalandırmaya yönelik yetkilerden, bunlara ilişkin yol ve yöntemlerden vazgeçin. Sakın ola ki AYM kararını dolanmaya kalkmayın.”
GÖRÜNTÜ DÖKÜMÜ
1- Birgün gazetesi Genel Yayın Koordinatörü Yaşar Aydın
2-Evrensel gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Fatih Polat
3- Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) Ankara Şube Başkanı Sibel Hürtaş