Demokrasi ve Atılım (DEVA) Partisi Sözcüsü İdris Şahin, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) lisanssız elektrik üretimine ilişkin düzenlemesini eleştirdi. Şahin, “İktidar, yenilenebilir enerji yatırımlarını teşvik mevzuatında da oyun devam ederken kural değişikliği yaptı. Geriye doğru işleyen bu düzenleme, paydaşlarla yeterli istişare yapılmadan, sonuçları düşünülmeden, alternatif yolları konuşulmadan, ‘ben yaptım oldu’ zihniyetiyle gerçekleştirildi” dedi.
DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı İdris Şahin, bugün yaptığı açıklamada, EPDK’nın lisanssız elektrik üretimine ilişkin düzenlemesine tepki gösterdi. Yenilenebilir enerji yatırımlarına tüm kanalların açılması gerektiğini belirten Şahin, dar gelirli aileler için temel ihtiyaca yönelik düşük fiyat tarifesinin kaçınılmaz olduğunu vurguladı. Şahin, şunları söyledi:
“YATIRIMCIYI YATIRIM YAPMAKTAN UZAKLAŞTIRABİLİR”
“EPDK tarafından lisanssız elektrik üretiminde bir gece ansızın yine bir değişiklik yapıldı ve bu konuda kamuoyunu aydınlatacak bir açıklama geldi. Bu değişiklik, tabii ki enerji yatırımlarının önünü açabilecek bir mevzuat değişikliği olması açısından son derece önemli. Ancak usul ve uygulamada bazı yanlışlıklara yol açacağı da bir gerçek. Sektöre yarar kadar zarar verecek bir değişiklik. Yönetmelikteki değişikliğin tüketim ihtiyacını karşılamak üzere kurulabilecek yenilenebilir enerji santrallerinin önündeki engellerin bir kısmını kaldırdığı söylenebilir. Uygulamada da bazı esneklikler getirmiş ve böylece gelişmiş enerji piyasasına sahip ülkelere bir adım daha bizleri yaklaştırmış olabilir. Buraya kadar hepsi tamam. Ancak birkaç konuya şerh düşmek zorundayız. İlgili değişiklik, geriye dönük uygulamalar içeriyor ve EPDK Başkanı’nın yatırımcılara yönelik suçlayıcı açıklamaları bunlara örnek teşkil ediyor. Çünkü bu uygulama ve açıklamalar, Türkiye’yi seçmiş ve bundan sonra da seçmeyi düşünen yatırımcıda güvensizliğe yol açabilir. Dolayısıyla yatırımcıyı yatırımdan uzaklaştırabilir.
“EPDK, SANAYİCİLERİ İTHAM EDİP ADETA CEZALANDIRIYOR”
Hatırlayın, Mayıs 2019’daki ‘Lisanssız Üretim Yönetmeliği’ aslında sanayici için olumlu bir adımdı. Bu yönetmelik, fazla satılan elektriğe bir sınırlama getirmiyordu. Sanayiciler de buna dayanarak ihtiyaçlarının ötesinde elektrik üretimi yapacak kapasitede santraller kurmuştu. Ancak EPDK, dün gece yayınladığı değişiklik ile 2019’dan sonra yatırım yapan sanayicileri adeta cezalandırma yoluna gitti. Üstelik açıklamada, sanayicileri zan altında bırakan bir dil ve üslup kullanıldı. İktidar, yenilenebilir enerji yatırımlarını teşvik mevzuatında da oyun devam ederken kural değişikliği yaptı. Geriye doğru işleyen bu düzenleme, paydaşlarla yeterli istişare yapılmadan, sonuçları düşünülmeden, alternatif yolları konuşulmadan, ‘ben yaptım oldu’ zihniyetiyle gerçekleştirildi.
“TEMERRÜDE DÜŞÜRME SONUCUNU DOĞURACAK”
Böyle bir düzenleme, yatırımını tamamlamış girişimcilerin üretimine fiilen el koyma, gelirlerini hukuksuz şekilde tırpanlama ve bankalar nezdinde onları temerrüde düşürme sonuçlarını doğuracaktır.
“SİYASİ KAYGILAR VE ÇIKARLAR PİYASA ETKİNLİĞİNİ ENGELLİYOR”
Enerji piyasası mekanizma ve kurallarının bugüne kadar belirli düzeyde oluşturulduğunu memnuniyetle görüyoruz. Ancak işlerliği, arzu ettiğimiz noktada bir türlü sağlanamıyor. Açıkça ifade edelim ki ülke ekonomisi için adeta bir kara deliğe dönüşmüş enerji piyasasını işler hale getirmek de inşallah bizlere nasip olacak. Çünkü mevcut yönetim, siyasi kaygılar ve çıkarlarla rekabetçi bir piyasa oluşumunu engelliyor. Bunu geride bırakacağız. Çözümlerimiz hazır.
“DÜZENLEMEDEKİ GERİYE DOĞRU UNSURLAR DERHAL KALDIRILMALI”
Eğer bir düzenleme yapılacaksa Eylül 2022’den itibaren yapılacak çağrı mektupları başvurularıyla uygulamanın başlatılması gerekiyor. Yönetmelikte geriye dönük yapılan düzenlemenin, hukuki öngörülebilirlikten uzak olması ve öncesinde var olan yönetmeliğe uygun davranmış yatırımcıyı mağdur etmesi nedeniyle derhal kaldırılması gerekmektedir.
“EPDK, YÖNETMELİĞİ ANLAŞILABİLİR ŞEKİLDE YENİDEN YAZMALI”
Yönetmelik, ilk yayınlandığı 2010 yılından itibaren bugüne kadar üst üste yapılan yamalarla karmaşık ve anlaşılmaz hale geldi. Her değişiklikten sonra EPDK’nın ek açıklama yapmaya ihtiyaç duyması, bu durumu açıkça ortaya koyuyor. EPDK, Lisanssız Üretim Yönetmeliği’ni basitleştirilerek yeniden yazmalı. Uygulamayı tüm sektör paydaşları için anlaşılır hale getirmeli.
“YENİLENEBİLİR ENERJİ YATIRIMLARINA TÜM KANALLAR AÇILMALI”
Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) mevzuatı, yenilenebilir enerji yatırımları için yeterli kanal değildir. Bakanlık ve EPDK, acilen lisans yönetmeliğini canlandırmalı ve ikili anlaşmalara müsaade etmek yoluyla sektörün önünden çekilmeli. Devletin, EPDK’nın her şeye müdahalesi çok büyük rahatsızlık yaratmaktadır. Yenilenebilir enerji yatırımlarına tüm kanallar açılmalıdır.
“BAKANLIK, İLETİM VE DAĞITIM ALTYAPISINDAKİ DARBOĞAZA EL ATSIN”
Yenilenebilir enerji yatırımlarının önündeki en büyük teknik engel, ülkemizin iletim ve dağıtım altyapısıdır. Bakanlık, TEİAŞ’ın ve dağıtım şirketlerinin altyapı yatırımlarını destekleyecek ve hızlandıracak mekanizmaları geliştirmelidir.
“DAR GELİRLİYE DÜŞÜK FİYAT TARİFESİ KAÇINILMAZ”
Biz, yatırımcı dostu ve tekelci olmayan, ancak rekabetçi çalışan piyasayı öne çıkaran bir yaklaşımdan yanayız. Bunun yanı sıra dar gelirli ailelerin temel ihtiyaçlarını gözeten Düşük Fiyat Tarifesi uygulanmasının kaçınılmaz olduğunu önemle vurguluyoruz. Bu tarifenin, sosyal devletin gereği olarak hayat pahalılığı altında ezilen aileler için temel ihtiyaçlarla ilişkilendirilmiş sınırlar dahilinde uygulanması gerektiğini vurguluyoruz.
“ÜRETİM KAPISI AÇILIRSA YATIRIMCI DOĞRUDAN ENERJİ SATABİLECEK”
Gerek güneş enerji santralleri gerek rüzgâr enerji santralleri gerek jeotermal enerji santralleri yatırımı yapmak isteyen yatırımcılar, YEKA dışında alternatif yollar bekliyor. Eğer üretim kapısı açılırsa birçok yatırımcı lisanslı üretim yoluyla tüketicilere doğrudan enerji satabilecek.
“YATIRIMCI, DEVLETİN YOKUŞ YAPMASINI ARZU ETMİYOR”
Sektörün kamudan talebi şunlar: Devletin yatırıma yokuş yapmasını arzu etmiyorlar. ‘Yolu kapatmayın. Ayrıca teşvik de vermeyin. RES’leri, GES'leri, JES’leri biz kurarız. Birebir tüketiciyi buluruz, aracısız satarız’ diyorlar.
“ELEKTRİĞİN MALİYETİNİ DÜŞÜRECEĞİZ”
DEVA Partisi olarak, iktidara geldiğimizde yenilenebilir kaynaklardan enerji üretimini bu yatırımcılarla birlikte geliştireceğiz. Çok net taahhüt ediyoruz: Elektriğin maliyetini düşüreceğiz. Türkiye’nin geleceğini kendi imkânlarımızla yenilenebilir enerji kaynaklarından azami istifade ederek aydınlatacağız.”