CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, Cumhurbaşkanı kararıyla gübre yatırımı gerekçesiyle Tosyalı Holding’e verilen teşvik iddiaları ile Cengiz Holding’den gübre tedarik edildiğine yönelik iddiaları Meclis gündemine taşıdı. Ağbaba, Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci’ye, “Son beş yılda Tosyalı Holding ve Eti Gübre’den gübre alımı yapılmış mıdır? Satın alma işleminin maliyeti nedir?” diye sordu.
CHP Genel Başkan Yardımcı Veli Ağbaba, Resmî Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararıyla Tosyalı Gübre Sanayi A.Ş tarafından Zonguldak'ta yapılacak gübre üretim tesisi yatırımı proje bazlı devlet desteği kapsamına alınmasını eleştirdi. Ağbaba, Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kişici’nin yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığı’na soru önergesi verdi. Ağbaba, önergesinde şunları kaydetti:
“DEVLET TESİSLERİNDEKİ ÜRETİMİ DURDURUP YANDAŞ ŞİRKETLERE TEŞVİK YAĞDIRIYORLAR”
Enflasyonun en büyük sıkıntısını tarımsal üretimde görüyoruz. Manipülasyona dayalı TÜİK’in tarımsal girdi istatistiklerinde bile gübre ve toprak geliştiricilerde yıllık fiyat artışı yüzde 236 ve enerji fiyatlarındaki artış ise yüzde 184 olarak açıklanmıştır. Girdi fiyatlarındaki astronomik artış, hem üreticiye hem de tüketiciye enflasyon olarak yansıyor. TÜİK’e göre tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım-ÜFE) yıllık yüzde 157 artarken, tüketicinin de gıda enflasyonu TÜİK’e göre yüzde 94’e ulaşmıştır. Tarımsal üretimin vazgeçilmezi gübrede ise fiyatların son bir yılda Bakanlığın açıklamasına göre yüzde 342, TÜİK’e göre 236 arttığını görüyoruz. Böyle bir durumda devletin ne yapması gerekir? Gübre üretimine yoğunlaşması ve çiftçiye en ucuz şekilde gübre temini yapması gerekir. Peki bizde ne oluyor: Devlet kendi tesislerindeki üretimi durdurup yandaş şirketlere teşvikler yağdırıyor.
“YANDAŞA VERİLEN TEŞVİĞİN ONDA BİRİ ÇİFTÇİYE VERİLSE ÜLKE İHYA OLURDU”
Erdoğan’ın kararıyla geçtiğimiz gün Tosyalı Holding’e gübre yatırımı dolayısıyla teşvik yağdırıldı. Resmi Gazete’de yayınlanan karara göre, dört yılda tamamlanması öngörülen projenin toplam sabit yatırım tutarı 31.5 milyar TL. Teşviklerin içinde yok yok. KDV istisnasından gümrük vergisi muafiyetine, işgücü ödeme desteğinden vergi iadesi ve indirimine kadar envai çeşit destek sunulmuş. Teşvik verilmemiş adeta teşvik yağdırılmış. Tosyalı’nın özelliği ne, Erdoğan’a yakın olması! Şu desteğin onda birini çiftçiye sunsalar, örneğin mazotta, gübrede veya ilaçta KDV istisnasını, vergi iadesini üreticiye verselerdi bugün ülkede gıda krizi yaşanmayacaktı, ülke ihya olurdu.
“MİLLETİN VERGİSİ BU GÖZÜ DÖNMÜŞ RANTÇILARA ZEHİR ZIKKIM OLSUN”
Ekonomik buhran içerisinde üreticiye destek olmakla ve üreticilerin ekonomik menfaatlerini korumakla görevli Tarım Kredi Kooperatifleri ve buna bağlı GÜBRETAŞ’ta ise yeni bir skandalla karşı karşıyayız. Haberlerde Tarım Kredi Kooperatifleri’ne ait GÜBRETAŞ’ın kompoze gübre üretimi varken, Genel Müdür Hüseyin Aydın tarafından “pahalı üretildiği gerekçe gösterilerek” Mehmet Cengiz’a ait ETİ GÜBRE’den 150 bin ton kompoze gübre ile 100 ton DAP gübresi alındığı belirtiliyor. Cengiz’in şirketlerine zaten her türlü teşviği veriyorlar, yetmiyor. Bir de “teşvik yetmez, devletin kendi üretimini durdurup gübreyi de senden alalım, sana daha çok para kazandıralım” diyorlar. Cengiz’in özelliği ne, o da Erdoğan’a çok yakın. Millete küfrettirdiği yetmedi, çiftçilere de bir güzel sövdürecek. Vatandaşın, çiftçinin üç kuruş parasını vergisini yandaş firmalara aktaracak. Bu milletin vergisi bu gözü dönmüş rantçılara zehir zıkkım olsun. Bu millet gereken yanıtı bunlara çok güzel verecektir.
“MİLLETE TOPYEKÛN SAVAŞ AÇMIŞ DURUMDALAR”
84 milyonluk ülkede işçisiyle, emeklisiyle, çiftçisiyle ne Erdoğan’ı, ne yandaş firmalarını bir türlü doyuramadık. Cengiz’e milyarlar veriliyor, yetmiyor. Tosyalı’ya veriliyor, doymuyorlar. Bir kere de şu çiftçiye bir delikli kuruş yardım yapalım diyen yok. Üretimin bu kadar maliyetli olmasının sonucunu vatandaş da yaşıyor. Marketlerde temel gıdaya güç yetmiyor. Fiyatları sorduğumuzda ise “ekonomik savaş” diyorlar. Türkiye’ye ekonomik savaş yok ama bunlar millete topyekûn düşmanlık yapıyorlar. Tarım Kredi Kooperatifleri üzerinden vatandaşı ve üreticiyi soydukları yetmiyor, bir de yandaşı zengin etmek için uğraşıyorlar. İktidarımızda ilk işimiz üretime yönelmek ve bu rantçı parazitleri devletten temizlemek olacak.
“CENGİZ VE TOSYALI HOLDİNG’E VERİLEN TEŞVİK MİKTARI NE KADARDIR?”
Basında yer alan haberlerde Tarım Kredi Kooperatifleri Genel Müdürü Hüseyin Aydın tarafından GÜBRETAŞ’ta “pahalı üretildiği gerekçe gösterilerek” Eti Gübre’den 150 bin ton kompoze gübre ile 100 ton DAP gübresi alındığı belirtilmektedir. Ayrıca GÜBRETAŞ’ın Yarımca üretim tesisinde kompoze gübre üretimini durduğu yönünde de basında haberler yer almaktadır.”
Veli Ağbaba, Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi’ye şu soruları yöneltti:
“- GÜBRETAŞ’ın kendi üretim tesisleri varken, üretimin durdurularak gübreyi Eti Gübre şirketinden tedarik ettiği iddiası doğru mudur? Doğruysa bu tedariğin gerekçesi nedir?
“- İran’daki RAZİ şirketine 2008 yılında yüzde 48 hisse ile ortak olan GÜBRETAŞ’ın İran’dan üre gübresi ithalatı yaptığı ve hatta ilk gemilerin yola çıktığı iddiası doğru mudur?
“- 18 Ağustos 2022 tarihli Resmî Gazete’de Tosyalı Holding’in gübre yatırımına KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti ve personel desteği gibi birtakım teşvikler verilmiştir. Gübre yatırımı nedeniyle devlet teşviği alan firmalar hangileridir? Eti Gübre devlet teşviğinden yararlanmakta mıdır? Devlet teşviği verilen firmalar hangi kriterlere göre seçilmektedir?
“- Son beş yılda Tosyalı Holding ve Eti Gübre’den gübre alımı yapılmış mıdır? Satın alma işleminin maliyeti nedir?
“- Son beş yılda ‘üre’, ‘DAP’ ve ‘kompoze’ gübre üretim miktarı nedir? Aynı zaman diliminde gübre fiyatlarındaki artış ne kadardır?”