TAMER ARDA ERŞİN
Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adnan Gümüş, Türkiye’de çocuk işçiliğinin önlenmesine yönelik “İşletmelere affa uğramayan hem hapis hem de maddi ceza getirilmeli. Bu ağır bir insan hakkı ihlali, çocuk sömürüsü ve buna da uygun bir ceza verilmesi lazım... Bunu denetlemeyen birim, kurum, memurlara, TÜİK, Çalışma Bakanlığı, SGK, valiliğe, kaymakamlığa, ilgili birimlerdeki tarım il müdürlüklerine disiplin yönetmeliklerine koyup, böyle bir olaya göz yuman kişilerin memuriyetten atılmaya varan disiplin cezası verilmesi lazım” dedi.
Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adnan Gümüş, 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliği ile Mücadele Günü’nde Türkiye’deki çocuk işçiliğin geldiği durumu ANKA Haber Ajansı’na anlattı. Gümüş, 18 yaşından küçük olan herkesin çocuk olduğunu belirterek, Türkiye’de 15 yaşını tamamlamış 18 yaşını bitirmemiş kişilerin “genç işçi” olarak kabul edilmesinin yanlış olduğunu ifade etti. Gümüş, “600 çocuk işçi ölümünün olduğu bir ülkede Çalışma Bakanlığı’nın bu çalışmaları komedi düzeyinde kalıyor. Artı, 1 milyon 398 bin kişi resmi olarak şu anda çırak ve kalfa olarak iş yerlerinde çalışıyor. 1 sene önce de bu 400 bindi. TÜİK, Çalışma Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı’nın açıkladığı rakamları alıp koysa bambaşka bir şey çıkıyor” dedi.
"2,5 MİLYON TARIMDA"
Gümüş, 125 bin çocuğun da meslek ve ticaret lisesinde okul uygulaması adı altında çalıştırıldığını dile getirerek, “Bunların hepsi müthiş bir sayı tutuyor. Bunlarla açıklanan rakamların hiç alakası yok. Kocaman bir deryada birkaç kum tanesi. Sadece tarımda 2,5 milyon civarında geçici çalışanın neredeyse yarısını çocuk emeği oluşturuyor, 18 yaş altı” diye konuştu.
Ev içi hizmette de çalışan çocuklar olduğunu vurgulayan Gümüş, şunları söyledi:
“Tarımda ve kırsalda bunun resmi görevi TÜİK ve Çalışma Bakanlığı’nın. Esas onlar bizlere verileri verecek, biz akademisyen olarak bunları yorumlayacağız. Biz oturup kalkıp bir de bunların rakamlarını toparlamaya çalışıyoruz. ILO rakamları, hiçbiri doğru değil. Gözünün önündeki şeyi görmezden geliyor. Kayıtlara geçirmiyor. Tarımda erkek çocukların yüzde 60’ı, kadın çocukların yüzde 55’i hane dışında da tarımsal işe katılıyor. Hayvan bakımından, otlatmaya… Her tür riskli ve açık alanda tüm bu çalışmaları zaten yapıyor. Bunların hiçbiri kayıtlarda doğru düzgün gözükmüyor. Kırdaki 18 yaş altını alın, 10 yaşına kadar, hayvan bakamında daha da aşağıya gider. Kırda 5-6 yaşından alın 18 yaşına kadar her 2 çocuktan biri hane içi ve dışı çalışmanın içinde bulunuyor.”
Gümüş, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın çocuk işçiliği önlemek için aldığı fonları amacında kullanmadığını ifade ederek, “Zaten çocuk işçiliğinin çok yaygın olduğunu biliyoruz, kimse kimseyi kandırmasın. Doğrudan bunu önlemeye yönelik, okul ve diğer eğitim, aileyi bilgilendirmeye yönelik, sadece bilinç değil eylem projelerine bu fonların kullanılması lazım. Her şeyden önce bir kere 1 milyon 400 bin MESEM’de var, 125 bin de uygulamaya giden çocuklar var. Çıraklık kapsamında resmi olarak, uygulama kapsamında resmi olarak 1,5 milyonun üzerinde çalışan var” dedi.
“SIĞINMACI ÇOCUKLARIN YARISI ÇALIŞMIŞ”
Gümüş, geçici sığınmacı konumundaki Suriyelilere de dikkat çekerek, “Geçici koruma altındaki nüfusun 1 milyon 300 bin kadarı 18 yaş altı. Özellikle 8-9 yaşlarından başlayarak, 17 yaşına kadar alırsak, bunların erkek çocukların çok büyük bir kısmı düzenli olmasa da parça parça, bir kısmı düzenli olarak bir işte çalışıyor… Her sığınmacı çocuktan biri az ya da çok çalışma hayatının içinde bulunmuş. Mevcut anı bile alsak, bu rakam hiçbir araştırmada yüzde 15’in altına hiç düşmedi… Son 1 yıl içinde çalışma hayatına girip çıkmış çocuk sayısı 150 binleri geçer” diye konuştu.
Gümüş, çocuk işçiliğin Türkiye’de 24 saatte bitirilebileceğini savunarak “24 saatte biter. İşletmelere affa uğramayan hem hapis hem de maddi ceza getirilmeli. Bu ağır bir insan hakkı ihlali, çocuk sömürüsü ve buna da uygun bir ceza verilmesi lazım. Bu cezanın da affa uğramaması lazım. Ertelemeye tabi olmayan işletme sahiplerine ceza verilmeli. Başka türlü önlenemez. Bunu denetlemeyen birim, kurum, memurlara, TÜİK, Çalışma Bakanlığı, SGK, valiliğe, kaymakamlığa, ilgili birimlerdeki tarım il müdürlüklerine disiplin yönetmeliklerine koyup, böyle bir olaya göz yuman kişilerin memuriyetten atılmaya varan disiplin cezası verilmesi lazım. Bak 24 saatte sona eriyor mu, ermiyor mu” dedi.