Petrol zengini Orta Asya ülkesi Kazakistan’da akaryakıta yapılan zamlarla beraber Pazar gününden bu yana ülkede süren protesto gösterileri ardından hükümet istifa etti. Ülkede olaylar hükümetin LPG’ye uygulanan tavan fiyatların kaldırılmasıyla başladı. Hükümetin bu adımıyla beraber LPG fiyatları iki katına çıkarken halk da sokağa çıktı.
Almatı’da binlerce eylemci ile güvenlik kuvvetleri dün karşı karşıya gelirken polis protestoculara göz yaşartıcı gaz ile müdahalede bulundu.
Eski bir Sovyetler Birliği ülkesi olan ve bu tür eylemlerin çok nadiren olduğu ülkede yaşananlar hem başkent Nur-Sultan’da hem de uluslararası kamuoyunda şaşkınlığa sebep oldu.
ÜLKEDE OHAL İLAN EDİLDİ
Bağımsızlığını açıkladığı 30 seneyi aşkın bir süredir petrol ve metal endüstrisi ile yabancı yatırımcıyı çeken ülkede Pazar günü başlayan protestoların sonrasında Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev, Almatı ve ülkenin akaryakıt üreten batı bölgesi Mangistau’da OHAL ilan etti.
Cumhurbaşkanı Tokayev, öte yandan şiddetin arkasında yerli ve yabancı provokatörlerin olduğunu iddia etti.
Ancak Tokayev’in OHAL kararı ve fiyatlara müdahale etme adımına karşın eylemciler sokaklarda protesto gösterilerini sürdürdü.
Çarşamba günü kabine üyeleriyle bir araya gelen Tokayev, fiyatların normale döndürülmesini ve fiyat kontrollerinin yapılmasını talep etti. Tokayev yalnızca akaryakıta değil “toplumsal olarak önemli ürünlerin” fiyatının da düzenlenmesini talep etti.
HÜKÜMET İSTİFA ETTİ
Tokayev’in bu açıklamalarından kısa bir süre sonra ise Kazakistan hükümeti istifa etti. Hükümet istifa kararını Tokayev’e bildirirken, Cumhurbaşkanı Tokayev hükümetin istifasını kabul etti.
Hükümetin istifası ardından başbakan yardımcısı olan Alihan İsmailov, geçici başbakan olarak göreve geldi.
Öte taraftan Kazakistan İçişleri Bakanlığı, dün gece meydana gelen olaylardan sonra 200’den fazla göstericinin gözaltına alındığını açıkladı. Başta Almatı, Çimkent ve Taraz’da olmak üzere çok sayıda eylemcinin gözaltına alındığı belirtildi.
95 polis memurunun yaralandığı bildirilirken, kaç eylemcinin yaralandığına yönelik ise bir açıklama gelmedi.
1991 senesinde bağımsızlığına kavuşan Kazakistan’da en son 2011’de benzer bir protesto gösterisi olmuştu. Petrol madeninde görev yapan işçilerin maaş ve çalışma koşulları talebi büyük çaplı bir protestoya dönmüş ve en az 14 eylemci hayatını kaybetmişti.
Ülkeyi uzun seneler yöneten Nursultan Nazarbayev’in 2019 senesinde bizzat atadığı Tokayev göreve geldiği günden bu yana bu çapta bir gösteriyle karşılaşmamıştı.