Ukrayna’nın kuzeydoğusundaki Sumi kentinde, bir Rus askeri ile beş Ukrayna askerinin takas edildiği açıklandı. Bölge Valisi Dmytro Zhyvytskyy, haberi sosyal medyadan duyurdu.
SOSYAL MEDYADAN PAYLAŞTI
Zhyvytskyy’nin sosyal medyadan paylaştığı görüntülerde, takas edilen Rus askeri olduğu iddia edilen bir kişi görülüyor. Elleri kelepçeli olan ve yeşil kamuflaj bir ceket giyen bu kişi, 1997 yılında Rusya’nın Omsk kentinde doğduğunu ve Ukraynalı askerlerle takas edilmek üzere götürülmekte olduğunu söylüyor. Reuters ajansı, videonun bağımsız kaynaklarca teyit edilemediğini vurguladı.
Dünya tahıl ticaretinde önemli bir yere sahip Ukrayna ve Rusya, dünyadaki toplam buğday ihracatının yüzde 30’unu, arpanın yüzde 31’ini, ayçiçeğin ise yüzde 32’sini karşılıyor. En son 2008 gıda krizinde dünya buğday fiyatlarının 352 dolar olduğunu söyleyen tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım, şu anda buğday fiyatlarının 346,5 dolara yükseldiğini belirtiyor.
BUĞDAY FİYATLARI YÜKSELDİ
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Ocak ayı verilerine göre 2020-2021 döneminde Türkiye’nin buğday ithalatının yüzde 78’i Rusya’dan yüzde 9’u ise Ukrayna’dan gerçekleşti. Öte yandan Türkiye’nin arpa ithalatının yüzde 40’ı Rusya’dan; ayçiçeğinin ise yüzde 56’sı Rusya’dan ve yüzde 12’si Ukrayna’dan yapılıyor.
TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI ‘SIKINTI YAŞAMAYACAĞIZ’
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş sebebiyle, “başta buğday olmak üzere hububat ve diğer ham maddelerde arz sıkıntısı yaşanmayacağı” ifade edildi.
Bakanlık açıklamasında, uluslararası hububat ticaretinde diğer ihracatçı ülkelerden de hububat arzı imkanlarının mevcut olduğu belirtildi.
Ancak uzmanlara göre buğday ve arpada kendi kendisine yeterliliği yüzde 82’ye düşen Türkiye’de yurt dışından arzda sıkıntı yaşanmasa bile, artan ithalat maliyetleri ekmek fiyatlarını doğrudan etkileyecek.
“RUSYA’DAN BUĞDAY ALAMAZSAK, DİĞER ÜLKELERDEN DAHA DA PAHALIYA ALACAĞIZ”
Türkiye’deki borsalarda buğday fiyatının ton başına 100 lira arttığını söyleyen tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım, “Rusya’dan buğday alamazsak; Fransa, Romanya veya Amerika’dan alacağız ve oralardan taşımak çok daha maliyetli olacak” diyor.
EKMEK FİYATLARINA ETKİSİ NE OLACAK?
Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığı ve dünyada artan hububat fiyatları düşüldüğünde, Rusya ve Ukrayna savaşının Türkiye’deki gıda ürünlerinin fiyatlarını artıracağı öngörülüyor. Açıklamalarda bulunan Ekmek Sanayi İşverenler Sendikası Başkanı Çetin Keçeli, Mart ayı içerisinde un ve ekmek fiyatlarında artış yaşanacağını belirtiyor.
“BUĞDAYIMIZ YETSE BİLE DOĞALGAZ VE ELEKTRİK ZAMMI DA ETKİLEYECEK”
Keçeli’ye göre un ve ekmek fiyatlarını artıracak temel etken, artan ithal buğday fiyatlarından ziyade enerji fiyatları olacak: “Buğdayımız şu anda nispeten yeterli gözüküyor ancak buğdayımız yetse bile, doğalgaz ve buna bağlı olarak artacak elektrik fiyatları sebebiyle ekmek fiyatları otomatikman artacak.”
“EKMEK FİYATLARIDA OTOMATİKMAN ARTACAK”
Yıldırım da un sanayicilerinin ve depoların elinde şu anda belirli bir oranda ürün olduğunu ancak yeni ithal edilecek ürünlerin daha pahalıya mal edileceği düşünüldüğünde, önümüzdeki günlerde unlu mamul fiyatlarında artış yaşanacağını değerlendiriyor.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgali hız arttırarak devam ederken sosyal medyadaki bilgi kirliliği gazetecileri de kurban ediyor. Gerçekliği teyit edilemeyen görüntü ve fotoğrafların haricinde geçmişte dünyanın değişik yerlerinde kaydedilen çok sayıda video da yeni gibi yayınlanmaya devam ediyor. Konuya ilişkin yaşanan en büyük skandal CNN Türk’te yayınlanan can yayında yaşandı. Yayın sırasında verilen çatışma görüntülerinin oyun videosu olduğu sosyal medyada bir kullanıcı tarafından ortaya çıkarıldı.
Moderatör Yasin Erçağlayan, ‘Uçak savar atışlarının yoğun şekilde yapıldığı geceye dair sıcak bir görüntü’ dediği, görüntülerin Kiev’den olduğunu öne sürmüştü.
Türkiye gündemine bomba gibi düşen bu “yanlışlık” hakkında CNN Türkten açıklama geldi. Yapılan yazılı açıklamada görüntüyü yayınlayan personel ile ilgili soruşturma başlatıldığı duyuruldu.
Açıklamanın tamamı şu şekilde:
“28 Şubat gününün ilk saatlerinde, sabaha karşı 02.44’te CNN TÜRK ekranlarına Ukrayna’daki savaşa ait olduğu düşüncesiyle sonrasında kurgu olduğu anlaşılan bir görüntü yayınlanmıştır. Görüntü, konuklar gelişmeleri değerlendirirken tam olarak üç dakika on saniye ekranda kalmıştır. Görüntünün kurgu olduğu şüphesi oluşunca hemen yayından alınmış ve bir daha da ekrana getirilmemiştir. Konuyla ilgili kurum içinde inceleme başlatılmıştır. Kurgu görüntünün ekrana verilmesine neden olan personel savunmasında; “Kendisinin şahsen güvendiği bir haber kaynağından gelmesi nedeniyle görüntüyü önizleme yapmadan ekrana verdiğini, ancak kurgu olduğu farkedilir farkedilmez uyarı aldığını ve ekrandan görüntüyü çektiğini” söylemiştir. Yaptığı hata nedeniyle özür dilemiştir. CNN Türk’ün önceliği, haberi izleyiciye en hızlı şekilde ve doğru bilgiyle sunmaktır. Dolayısıyla kontrol edilmeden bir görüntünün veya bilginin ekrana yansıtılmaması temel ilkemizdir. Konuyla ilgili sorumluluğu bulunan söz konusu personelle ilgili işlem başlatılmıştır.”
Jamala, 2016’da ülkesi Ukrayna’yı Eurovision’da temsil edip, Kırım Tatar ailesinin acı dolu sürgün hikayesini anlattığı şarkısı 1944, Avrupa’da çok beğenilmiş ve birinci seçilmişti. Şimdi 6 sene sonra Rus askerlerinin saldırısından kaçıp diğer ülkelere kaçan Ukraynalılar arasında Jamala da bulunuyor.
Jamala arkasında ülkesini ve eşini bırakarak iki çocuğuyla beraber İstanbul’a geldi.
Jamala, Instagram sayfasından Kiev’den Romanya sınırına dek olan yolculuğun zorluklarından söz etti:
“24’ünde, gece, çocuklarla Kiev’den ayrıldık. Neredeyse 4 gün arabada, düzgün yemek yemeden geçirdik. 4 saatte 2 kilometre ilerleyebildik. Neden? Milyonlarca kadın ve çocuk, her şeyini, evlerini terk ediyor. Eşlerini geride bırakarak, çocuklarını kurşunlardan korumak için kaçıyor. Ukrayna büyük, güzel ve bağımsız. En önemlisi, bu kanlı terörü anlamıyorum. Bu tam olarak bir terör. Beni Kiev’den, evimden kovdu bu terör. Peki ne yapacaksınız? Orada mı yaşayacaksınız? Ülkeye girdiğinizde ‘İşte burayı kurtardık mı’ mı diyeceksiniz? Hayır, hiç sanmıyorum.”
Ukrayna’nın İngiltere Büyükelçisi Vadim Prystaiko, Rusya’nın işgali ile alakalı yaptığı açıklamalarda “Daha fazla saldırı drone’u konusunda Türkiye ile temas hâlindeyiz” ifadelerini kullandı.
BBC Türkçe’nin haberine göre, Ukrayna’nın İngiltere Büyükelçisi Vadim Prystaiko, Ukrayna ordu üyelerinin Türk yapımı saldırı drone’ları ile alakalı Türkiye’de hâli hazırda eğitim aldıklarını belirtti.
İngiliz basınının sorularını cevaplayan Prystaiko, Türk drone’ları ile alakalı soruya şu cevabı verdi:
“Kendi saldırı drone’umuz yok, Kamikaze drone’u adını verdiğimiz bir türü üretmeye çalışıyoruz. Bu arada farklı ülkelerden keşif drone’ları kullanıyoruz. Daha fazla saldırı drone’u konusunda Türkiye ile temas halindeyiz. Türkiye bize bunları sağlıyor ama drone’ları etkili bir şekilde kullanmaktan halen uzağız. Yeterli ölçeğe ulaşabilmiş değiliz. Elimizde yeterince drone operatörü var ve bunlar şu anda halen Türkiye’de eğitim alıyorlar.”
Bu sabah erken saatlerde açıklamalarda bulunan Fransa Maliye Bakanı Bruno Le Maire, Rusya’yı ekonomik olarak çökerteceklerini belirtti. Avrupa’nın ve ABD’nin Rusya’ya uyguladığı yaptırımların Rus ekonomisinin çökmesine neden olacağını belirterek, “Ruble yüzde 30 düştü. Rus döviz rezervleri güneşteki kar gibi eriyor ve Vladimir Putin’in ünlü savaş sandığı şimdiden neredeyse 0’a indirildi. Piyasanın çöküşünü ve enflasyondaki artışı görüyoruz. Merkez bankasının faiz oranlarını yüzde 10 ila yüzde 20 oranında artırmaktan başka seçeneği yoktu, bu da şirketlerin yatırım yapmak ve ekonomiyi geliştirmek için çok yüksek oranlar dışında borçlanamayacakları anlamına geliyor. Yani Rus ekonomisinin çöküşüne neden olacağız” ifadelerini kullandı.
Fransız bakana cevap veren Rusya’nın üst düzey güvenlik yetkilisi Dmitry Medvedev, ise tehditkâr şekilde konuştu. Eski Devlet Başkanı Medvedev sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, “Bugün bazı Fransız bakanlar Rusya’ya ekonomik savaş ilan ettiklerini söyledi. Dilinize dikkat edin beyler! Ve unutmayın ki insanlık tarihinde ekonomik savaşlar sıklıkla gerçek savaşlara dönüştü” dedi.
Ukrayna Başbakan Yardımcısı ve Dijital Dönüşüm Bakanı Mykhailo Fedorov, SpaceX’in Starlink uydu internet hizmetine erişmek için kullanılabilecek bir dizi ek terminalin fotoğrafını paylaştı. SpaceX’ten yapılan açıklamada Ukrayna’da yaşanan savaştan dolayı internette önemli kesintiler yaşandığını belirterek Elon Musk’ın vaadini yerine getirdiğini duyurdu.
UKRAYNA’NIN İNTERNET HIZI YÜKSELDİ
SpaceX açıklamasında Ukrayna’daki internet kullanıcılarının 136.76 Mbps indirme ve 23.93 Mbps yükleme hızlarıyla bağlandığı ifade edildi. SpaceX açıklamasında astrofizikçi ve uydu takipçisi Jonathan McDowell’ın sözlerine yer vererek bu hızdaki erişimle Starlink uydularının yerel altyapıdan bağımsız internet sağladığını belirtti.
SpaceX’in Starlink’i, dünya çapında altyapıdan yoksun olabilecek uzak bölgelere yüksek hızlı geniş bant internet erişimi sağlamak için tasarlanan internet hizmeti olarak biliniyor. Hali hazırda Dünya yörüngesinde 2 binden fazla işlevsel Starlink uydusu var ve SpaceX’in 12 bine kadar uzay aracını fırlatma izni var, ancak şirket 30 bin uydu fırlatmak için başvurdu.
Rus birliklerinin Ukrayna’ya askeri harekat düzenlediği ilk andan beri gerilim hem karada hem havada hem de uzayda artmaya devam ediyor.
The Guardian’ın yapmış olduğu habere göre, Amerikan Havacılık ve Uzay İdaresi (NASA), Uluslararası Uzay İstasyonu’nu (UUİ) Ruslar olmadan yörüngede tutabilmek için yeni yöntemler bulmayı umuyor.
İstasyonda ABD, astronotlara yaşam desteği sağlıyor. Rusya ise istasyonun yörüngede ve ayakta kalmasından sorumlu. Uluslararası Uzay İstasyonu’nun yaklaşık 400 kilometrelik irtifası, Rusların Progress uzay aracının istasyonun irtifasını belirli aralıklarla artırmasıyla gerçekleşiyor.
Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos) Başkanı Dmitriy Rogozin, haftasonu tehditkar bir açıklama yapmış, uzay istasyonunu Rus tarafının yörüngede tuttuğunu şu sözlerle hatırlatarak Uluslarası Uzay İstasyonu’nun ABD ya da Avrupa Birliği ülkelerinin üstüne düşebileceğini söylemişti. Ragozin, “Bizimle işbirliğini engellerseniz, UUİ’yi kontrolsüz bir şekilde yörüngeden çıkmaktan ve ABD ya da Avrupa’ya düşmekten kim kurtaracak?” dedi.
Bunun ardından NASA yetkilileri, Rusya’ya yönelik ekonomik ve siyasi yaptırımların UUİ’deki operasyonları etkilemeyeceği konusunda hemfikir olduklarını açıklamışlardı.
Fakat Ukrayna’da yaşanmaya devam eden ve yakın zamanda durmayacağı düşünülen savaş, uzaydaki Rus-ABD ittifakını tehlikeli bir hale getirdi. ABD’nin insanlı uzay uçuşu programına başkanlık eden Kathy Lueders, havacılık ve savunma firması Northrop Grumman’in bu işi üstlenebileceğini düşünüyor.
Lueders, pazartesi günkü açıklamasında şu sözleri kaydetti:
“Her zaman nasıl daha fazla operasyonel esneklik elde edebileceğimizi düşünüyoruz ve istasyona kargo hizmeti verenler, nasıl farklı yetenekler edinebileceğimize bakıyor.”
Northrop Grumman’in 21 Şubat’ta UUİ’ye ulaşan son kargo aracı Cygnus, istasyonu Rus yardımı olmadan yörüngede tutabilme kapasitesine sahip ilk araç olmuştu. Lueders, “Northrop Grumman irtifa artırma yeteneği sunuyor” dedi ve ekledi, “SpaceX’teki çalışanlarımız da ek kapasite üretebilir miyiz diye bakıyor.”
Tüm bu ihtimallere rağmen Lueders, şu anda Moskova’nın UUİ’deki işbirliğinden çekileceğine dair bir işaret görmediğini özellikle vurguladı.
Ukrayna Savunma Bakanlığı sosyal medya sayfasından paylaştığı açıklamada, Rusya askerlerine silah bırakmaları karşılığında 5 milyon ruble (50 bin dolar) vereceklerini duyurdu.
Ukrayna Savunma Bakanlığı paylaştığı açıklamada, “Rus askerlerine bir seçenek sunuyoruz: haksız bir savaşta ölmek ya da silahlarını bırakıp tam olarak teslim olursanız tam bir af ve tazminat olarak 5 milyon ruble.” ifadelerini kullandı.
Ukrayna Savunma Bakanı Aleksey Reznikov da açıklamasında, “Rus askeri! Öldürmek ve ölmek için topraklarımıza getirildin. Suçlu sayılacağın emirlere başkaldır. Silahlarını bırakırsan sana tam bir af ve 5 milyon ruble garanti ediyoruz. İşgalci gibi davranmaya devam edenler için merhamet olmayacak” dedi.
