MEHMET BEKAROĞLU, KAMU İHALE KANUNU’NUN 21-B MADDESİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ İÇİN KANUN TEKLİFİ VERDİ
CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu, Kamu İhale Kanunu’nun bazı ihalelerin pazarlık usulüyle yapılmasına olanak sağlayan 21. maddesinin b bendinin değiştirilmesi için kanun teklifi verdi. Bekaroğlu, söz konusu bendin ilk haline döndürülmesini önerdi. Bendin ilk hali, “Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılması" şeklindeydi.
Mehmet Bekaroğlu, TBMM’ye verdiği teklifte, 2001 yılında dönemin koalisyon hükümetince hazırlanıp Meclis’e gönderilen Kamu İhale Kanunu’nun 21-1-b maddesinin, komisyon görüşmeleri sırasında yapılan ilavelerle “Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya idare tarafından önceden öngörülmeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılması” şeklinde yasalaştığını, yürürlüğe girdikten sonra birçok maddesinde değişiklik yapılan Kanunu'nun 21. maddesinin de bugüne kadar 8 kez değiştirildiğini anımsattı.
Bekaroğlu, teklifinde, söz konusu bendin ilk haline döndürülmesini önerdi. Bekaroğlu, kanun teklifinin gerekçesini şöyle açıkladı:
“KAMU İHALE KANUNU’NUN 21/B MADDESİ, İKTİDARA YAKIN ŞİRKETLERE KAYNAK AKTARIMINDA BULUNMANIN VE DOLAYLI YOLDAN SİYASETİN FİNANSMANININ ARACI HALİNE GETİRİLDİ”
“4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21. maddesinde yer alan bu sınırlayıcı hükme karşın, uygulama döneminde büyük meblağlı bazı ihalelerin, özellikle ulaştırma, altyapı ve şehir hastanelerine ilişkin ihalelerin hukuka aykırı bir biçimde 21. madde kapsamında gerçekleştirildiği, kamu kurumlarının 21. maddenin b bendini kayırmacılığa kılıf olarak gördüğü ve neredeyse tüm ihalelerini bu kapsamda yapma gayreti içine girdikleri, söz konusu maddenin iktidara yakın şirketlere kaynak aktarımında bulunmanın ve dolaylı yoldan siyasetin finansmanının aracı haline getirildiği gözlemlenmiştir.
“MAHKEMENİN 'ACİLİYETİ YOK' DİYE KARAR VERİP İPTAL ETTİĞİ İHALENİN YENİDEN AYNI YÖNTEMLE YAPILMASI KANUNUN RUHUNA AYKIRIDIR”
İdarelerin çoğu zaman kendi planlama ve zamanlama hatalarını bu bent kapsamında değerlendirerek pazarlık usulünü kullanması maddenin ruhuna aykırı. Bu tür ihale usulünün tüm sakıncalarının ortaya konulmasına ve kamuoyunda yoğunlukla eleştirilmesine, sorgulanmasına karşılık mevcut iktidarın bu tutumunda değişiklik olmamıştır. Bazı ihalelerin bitirilme süreleri dikkate alınarak acil olmadığı gerekçesiyle iptaline yargı tarafından karar verilmesine karşın, görünürde yargı kararlarının uygulanmasını sağlamaya yönelik olarak yapıldığı algısı yaratılarak bunlarla ilgili olarak yapılan ikinci ihalelerin de yine ısrarla aynı yöntemle gerçekleştirildiği anlaşılmaktadır. Örneğin Halkalı-Ispartakule Demiryolu İnşaatı ile Elektromekanik Sistemlerinin Temini ve Yapım İşi, Sabiha Gökçen Havalimanı TEM Bağlantı Yolu Tünel Güçlendirme İşi gibi örnekler bu kapsamdadır. İhalelerin, Kamu İhale Kanunu’nun 21’inci maddesine göre pazarlıkla, çoğunlukla da hiçbir ivediliği olmadığı halde aynı maddenin birinci fıkrasının b bendi kapsamında yapılması rekabeti ortadan kaldırdığı için zaten yüksek bedellerle sözleşme imzalanan bu projelerde sonraki yıllarda da önemli miktarlarda keşif artışlarına gidilmektedir.”
