MANGAL KÖMÜRÜ İTHALATI, YOZGAT’TA MEŞE KÖMÜRÜ ÜRETEN OCAK İŞLETMELERİNİ ZORDA BIRAKTI

SEYFİ ÇELİKKAYA

Yurt dışından mangal kömürü ithalatı nedeniyle zor günler yaşadıklarını belirten Yozgat’ta mangal kömürü üretimi yapan işletmeci Vedat Tekin, "Bu sene gerçekten zarar ettik. Esnaf, çalışan, işveren herkes kendi çapında gerçekten büyük bir zarara uğradık. 2024 sezonu başladığında bu gidişle, bu şekilde, bu şartlar içerisinde çalışamayız, gerçekten zor bir durumdayız" dedi.

Yozgat’a her yıl Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki illerden ormanlık alanlarda odun kömürü üretmek üzere gelen aileler, dönüş için hazırlıklara başlarken, mangal kömürü ithalatı nedeniyle zor bir sezon geçirdi. Ormanlık alanların kenarlarında kurdukları çadırlarda yaşayıp, ocaklarda meşe odunundan mangal kömürü yapan işletmeciler, bu yıl ithalat nedeniyle ürettikleri meşe kömürünü maliyetin bile altında satmak zorunda kaldıklarını söylediler.

Yozgat’ta, 60 dolayında meşe kömürü üretim ocağında yıllık 10-12 bin ton kömür üretiliyor. Ocaklarda çalışanların tamamı Adıyaman, Diyarbakır ve Mardin başta olmak üzere Doğu ve Güneydoğu Anadolu illerinden geliyor. Ocaklarda yaklaşık bin kişi çalışıyor, aileleriyle birlikte ise 4-5 bin kişi buradan geçiniyor.

"2023 YILINDA İTHAL KÖMÜRÜN GELMESİ YÜZ BİNLERCE VATANDAŞI ETKİLİYOR"

Yozgat’ta meşe odunundan mangal kömürü üretimi yapan işletmeci Vedat Tekin, ithal mangal kömürüne izin verilmesi nedeniyle bu sezon hem kendilerinin hem de çalışanların zor bir dönem geçirdiklerini söyledi. Mangal kömürü ithalatının sınırlandırılması gerektiğine dikkat çeken Tekin, şöyle dedi:

"Mardin'den geliyoruz, yaklaşık 10-15 senedir Yozgat genelinde mangal kömürü üretimi yapıyoruz, yaklaşık 200-300 kişi çalışıyor. Türkiye genelinde ortalama 10-12 bin kişi bu sektörden faydalanıyor. Ormanı kesiyoruz, yıllardır bu ormanı canlandırıyoruz. Onun karşılığında da devlete para yatırıyoruz, belirli bir limite göre. İhale üzeri alıyoruz. Şu anda büyük bir sıkıntımız var; 2023 yılında ithal kömürün gelmesi yüz binlerce vatandaşı etkiliyor. Türkiye geneline, 81 ile mal satıyoruz. Mangal kömürü üretimi yaptıktan sonra Türkiye'nin 81 iline dağıtıyoruz. İstanbul, Ankara, Diyarbakır, Adana, Mersin gibi yerlerin çoğuna malı sevk ediyoruz. Bu sene gerçekten zarar ettik. Esnaf, çalışan, işveren herkes kendi çapında gerçekten büyük bir zarara uğradık. 2024 sezonu başladığında bu gidişle, bu şekilde, bu şartlar içerisinde çalışamayız, gerçekten zor bir durumdayız. Birkaç kere bu işi yetkililere dile getirdik, hiçbir sonuç alamadık, hiç kimse onu umursamadı. … İthal kömürden şikayetçiyiz. Orman Genel Müdürlüğü dağda çalışan, onların yetkisinde çalıştırmamıza rağmen hiçbir yetkili Orman Genel Müdürlüğü bu işe el atamadı. Bu işçilere sahip çıkamadı. Şu anda zor şartlardayız. Görüyorsunuz mal yükleniyor, Antalya'ya sevk ediyoruz. Her şeyimiz resmidir. Resmi dışında hiçbir işi yapamadık, yapmayacağız da ama maalesef tekrar söylüyorum; yetkililerden bu ithal kömürün gelmesi, bu işe bir el atılması, bu yerli halkın yerli malı iç piyasaya sürmesi bizim için de, devletin içinde, esnaf için de, herkes için büyük bir katkı olur."

"BU SENE KÖMÜRCÜLERİN YÜZDE 30-40'I İŞİ BIRAKTI"

Meşe kömürü üretimi yapan Mehmet Kaya da, ithal kömür nedeniyle birçok işletmenin zarar edip, kapandığını vurgulayarak, şunları anlattı:

"Mardin Derik'ten geldim buraya. İki yıldır Yozgat'ta yapıyorum. Kömür para etmiyor. Geçen sene iyiydi, bu sene daha da kötü gitti. Kömür dahi  para etmiyor, ihaleler falan pahalı. Devlet de bize destek çıkmıyor. Sonuç bu. Beş milyona yakın para koydum buraya, bir buçuk milyon zarar ettim burada. Zaten bu gidişle iş bırakıyoruz, kömür işini bırakıyoruz. Bu sene kömürcülerin yüzde 30’u, 40’ı işi bıraktı zaten. Kömürün bize maliyeti 12,5 lira. 12,5 liradan satıyoruz, 12 liradan satıyoruz. Yani zararına çalışıyoruz."

ORTAK VE ÇALIŞAN: "BİR BUÇUK MİLYON ZARAR ETTİK, BİR DE ÇALIŞIYORUZ"

Meşe kömürü üretiminde hem işletme ortağı hem de çalışan Bayram Çelik, işçilerin işi bırakıp gittiğini, kendilerinin aile fertleriyle birlikte çalışmalarına rağmen zarar ettiklerini bildirdi. Çelik, "Kömür yapıyoruz. Durumlar hiç iyi değil. Bu sene Orman İşletmeleri bizi batırdı. Durum hiç iyi değil. Bir buçuk milyon zarar ettik, bir de çalışıyoruz, işçiler bıraktı gitti, çok zarar ettik bu sene. Böyle giderse bırakacağız bu işi zaten. Zararı kurtarmıyor. Hiçbir zaman kar yok sonunda. Bir de sadece burası, Yozgat bölgesi böyle. Şu an bizi perişan ettiler zaten. Devletimiz bir el atması lazım, zor durumdayız. Kömür de para etmiyor, 12 liraya gidiyor, o da vadeli, çek-senetle. Bazen karşılığı çıkmıyor" diye konuştu.