Rengi cezbediyor ama tehlikeli
Muğla'nın Yatağan ilçesinde, termik santralde kullanılan kömür atıklarından oluşan kül dağının kıyısındaki sağlık açısından sakıncalı olduğu belirtilen gölet, mavi ve turkuaz rengiyle doğa fotoğrafçıları ve piknikçilerin çekim merkezi haline geldi.
Yatağan'da 35 yıldır faaliyet gösteren termik santralde elektrik üretmek için kullanılan kömürlerin kül halindeki atıkları, santrale yaklaşık bir kilometre uzaktaki Kapubağ Mahallesi'nin kırsalına dökülüyor.
Yöre halkının kül dağı olarak nitelediği atık dökülen sahada yıllardır yağmur sularının birikmesiyle büyük bir gölet oluştu.
Sağlık açısından tehlike oluşturması nedeniyle belediyenin etrafına uyarı levhaları diktiği gölet, gün ışığına göre farklı saatlerde büründüğü mavi, yeşil ve turkuaz renkleriyle doğa fotoğrafçıları, piknikçiler ve çevredekilerin ilgisini çekiyor.
"İçeriğinde ağır metaller var"
Yatağan Belediye Başkan Yardımcısı Tarcan Oğuz, yaptığı açıklamada, görüntüsüyle herkesi kendine çeken Kapubağ Mahallesi'ndeki kül göletinde ağır metaller bulunduğunu, bu nedenle çevresine uyarıcı tabelalar koyduklarını söyledi.
Göletin suyunun son olarak TÜBİTAK'a yaptırdıkları analizlerde zararlı olduğunun tespit edildiğini vurgulayan Oğuz, "İçilmesi ve suya girilmesi sağlık açısından tehlikeli. Bu yüzden santral yetkilileriyle de çalışma yapıyoruz ve burası koruma altına alınacak. Burada su kanalları yapılması doğrultusunda çalışmalarımız olacak." dedi.
Etrafı tel örgüyle çevrilecek
Yatağan Termik Enerji Üretim AŞ Santral Direktörü Serdar Toprak da göletin kendiliğinden oluştuğunu ve çevreye zarar vermemesi için gerekli önlemleri aldıklarını belirterek şöyle konuştu:
“Kül depolama sahası, kömürün yanması sonucu oluşan kül ve cürufun depolanması amacıyla 1993 yılında işletmeye alınmış. Santral sahasına yakınlığı coğrafi özellikleri ve zemininin geçirimsiz olması, kül depolama alanı olarak seçilmesinde etkili olmuş. Kül depo sahasında su ile kül serme işlemi yapıldığından zamanla sahanın güney kısmında bir gölet oluşmuş.”
Toprak, 2018'de planladıkları yatırımla kül depolama sahasının etrafının tel örgüyle çevireceklerini ve kuşaklama kanalı yapılarak yağmur sularının alana girişini önleyeceklerini ifade etti.
Santral sahasına yapılacak atık su geri kazanım tesisiyle gölette biriken suyun santralde kullanılması ve oluşan göletin kurutulmasının planlandığını da aktaran Toprak, kül depolama sahası çevresinde yer alan kuyulardan düzenli olarak numune aldıklarını bildirdi.
Toprak, bu sahanın yer altı sularına etkisini takip ederek izleme raporlarını Çevre ve Şehircilik Bakanlığına gönderdiklerini de anlattı.
Ağaçlar ve otsu bitkiler kuruyor
Muğla Çevre Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi Çevre Mühendisi Murat Türköz ise insanların kül göletinin manzarasına aldanmaması gerektiğini vurguladı.
Kömürün, organik içerikli bir madde olmasına rağmen oluşum aşamalarında içeriğine metal ve ağır metalleri de dahil edebildiğine işaret eden Türköz, şunları söyledi:
“İçerik olarak bakıldığında ağır metal ihtiva eden küller, su ile temas ettirildiğinde su bünyesine geçebilmektedir. Kül barajının tehlikesi de bu noktada başlamaktadır. Yatağan linyit kömürü içeriğinde radyoaktif veya ağır metal içeriği olduğu bazı bilimsel kaynaklarda geçmektedir. Bu nedenle kül göletini oluşturan su içeriğinde canlıları olumsuz etkileyecek maddeler bulunur.”
Türköz, yaptıkları incelemelerde, gölet içerisindeki ağaçların ve otsu bitkilerin kuruduğunu gözlemlediklerini de sözlerine ekledi.
"Yeşil, mavi ve bulutlar harika bir kompozisyon"
Kül göletine gelerek fotoğraf çeken Marmaris Fotoğraf Dostları Derneği (MARFOD) Yönetim Kurulu Başkanı Koray Ürkmez, fotoğrafçı arkadaşlarının tavsiyeleriyle gölete geldiklerini, burada muhteşem bir manzarayla karşılaştıklarını dile getirdi.
